Antoni Jan Łaciak, urodzony 23 czerwca 1939 roku w Szczyrku oraz zmarły 6 lutego 1989 roku w Katowicach, był wybitnym polskim skoczkiem narciarskim oraz reprezentantem naszego kraju na międzynarodowej arenie sportowej. W swoim dorobku posiada tytuł wicemistrza świata z 1962 roku zdobyty w Zakopanem, a także liczne medale mistrzostw Polski, zarówno złote, jak i srebrne. Zdobył także miano rekordzisty w Polsce w długości skoku, co czyni go znaczącą postacią w historii narciarstwa.
Łaciak swoje sportowe sukcesy osiągał reprezentując klub LKS Skrzyczne, a w czasie służby wojskowej był związany z WKS Zakopane. Z pochodzenia pochodził z wielodzietnej rodziny, będąc synem Józefa Łaciaka oraz Julii z domu Wieczorek. Rodzina Łaciaków liczyła trzech braci: Jana, Jakuba oraz Józefa, a także dwie siostry: Annę i Marię.
W wyjątkowych okolicznościach II wojny światowej, rodzina została wywieziona najpierw do Lysek pod Rybnikiem, a później do Niemiec, gdzie w Arolsen zmuszona była do ciężkiej pracy. Po wojnie w 1945 roku Julia wróciła do Szczyrku, gdzie rozpoczęła nowe życie. W życiu osobistym, 4 kwietnia 1964 roku, Antoni ożenił się z Marianną z domu Laszczak. Para doczekała się dwóch synów: Ryszarda oraz Jakuba.
Ryszard, również związany ze sportem narciarskim, skakał na nartach, jednak nie odniósł większych sukcesów. Po zakończeniu kariery sportowej został mechanikiem samochodowym, a jego młodszy brat Jakub wybrał zawód tapicera. W rodzinie Łaciaków sportowe tradycje są kontynuowane przez wnuczki: Patrycję oraz Katarzynę, które także rywalizowały na nartach, a wnuk Szymon również miał styczność z tym sportem.
Przebieg kariery
Antoni Łaciak rozpoczął swoją przygodę ze sportem, kiedy po ukończeniu szkoły podstawowej uczył się zawodu murarza, a równocześnie wstąpił do klubu sportowego LZS w Szczyrku. Jego kariera skoków narciarskich zaczęła się w 1950 roku, a trenerem w klubie LKS Skrzyczne był jego krewny, Antoni Wieczorek. Oprócz skoków narciarskich, młody Łaciak angażował się również w siatkówkę oraz pływanie. Jego pasja do narciarstwa sprawiła, że przygotowywał skocznie do zawodów, a podczas swojej kariery ustanowił rekord skoczni na igelitowej skoczni w Warszawie.
Na mistrzostwach Polski juniorów, które miały miejsce od 11 do 14 stycznia 1954 w Karpaczu, Łaciak osiągnął zaszczytne 3. miejsce, a w tym samym roku zajął również 3. lokatę na zawodach skoków w Goleszowie. W 1958 roku zdobył 6. miejsce na mistrzostwach Polski juniorów klasy „C” w Wiśle. Wraz z trenerem reprezentacji Mieczysławem Kozdruniem oraz trenerem klubowym Wieczorkiem, zalecano mu dużą ilość ćwiczeń gimnastycznych i akrobatycznych, aby poprawić swoją sprawność, co wynikało z jego wysokiego wzrostu. W tamtym okresie znacznie więcej czasu spędzał na sali gimnastycznej niż na skoczni.
Na przykładzie Łaciaka doskonale widać, jak dużo zrobić mogą systematycznie prowadzone ćwiczenia akrobatyczne i ogólnorozwojowe. Pamiętam, że gdy pod moim okiem Antek rozpoczynał na małej skoczni pod Szczyrkiem narciarską karierę, był nad wiek wyrośnięty… i bardzo niesprawny, powiedziałbym wręcz ślamazarny. Dziś, zalicza się on do najbardziej wygimnastykowanych skoczków-specjalistów. Salto z miejsca w tył i w przód to dla niego fraszka.
Antoni Wieczorek
1959/1960
Sezon 1959/1960 okazał się dla Łaciaka pomyślny. Uplasował się na 9. miejscu w zawodach w Oberwiesenthal, zdobył 3. lokatę w lotach na skoczni Kulm oraz zajął 3. miejsce podczas Konkursu Narodów w Dydku, w Czechosłowacji. W 1960 roku zajął drugie miejsce w zawodach na igelicie w Warszawie, a także osiągnął wysokie lokaty w Pucharze Beskidów oraz Mistrzostwach Śląska. W trakcie służby wojskowej przeniósł się do klubu WKS Zakopane, gdzie kontynuował starty.
1960/1961
W mistrzostwach Polski w Wiśle-Malince Łaciak zajął 8. i 7. miejsce. Na mistrzostwach Śląska, które odbyły się w dniach 28-30 stycznia, zdobył tytuł wicemistrza. W zawodach o Puchar „Volkstimme” w Klingenthal zajął 25. miejsce, a dwa dni później w Oberwiesenthal uplasował się na 27. lokacie. W marcowym Memoriale w Zakopanem zajął 20. pozycję.
1961/1962
W sezonie 1961/1962 Łaciak zadebiutował w Turnieju Czterech Skoczni, zdobywając 27. miejsce w jego 10. edycji z łączną liczbą 786,9 pkt. W Oberstdorfie ukończył na 29. pozycji, w Innsbrucku na 39., w Garmisch-Partenkirchen na 25., a w Bischofshofen na 35. miejscu ex aequo z Władysławem Tajnerem. Z kolei w międzynarodowym konkursie skoków w Zakopanem zdobył 2. miejsce. Następnie podczas V Międzynarodowych Konkursów Skoków o Puchar Beskidów w Wiśle-Malince był drugi, a następnych dniach odniósł zwycięstwo w kolejnym konkursie. Trener Kozdruń postanowił powołać go na mistrzostwa świata w Zakopanem.
21 lutego, w ramach zawodów FIS, odbył się konkurs skoków na Średniej Krokwi, który był dwukrotnie odwoływany z powodu niekorzystnych warunków pogodowych. Poziom 62 skoczków zmieniał się w trudnych warunkach na torach najazdowych. Faworytem do zdobycia medali miał być Wieczorek, jednak jego upadek kilka dni przed rozpoczęciem zawodów zaszkodził polskim nadziejom. Łaciak po pierwszej serii skoków zajął drugie miejsce, jednak z czasem spadł na czwartą lokatę. Ostatecznie zdobył trzecie miejsce w konkursie, a słowa o niezadowoleniu wobec werdyktu sędziów potwierdziły jego prestiż wśród kibiców.
Zawdzięczam zdobycie medalu decyzji pójścia na całego w trzecim, najważniejszym dla mnie skoku. Bez ryzyka nie ma sukcesów! Kto odważnie ryzykuje, do tego zwykle uśmiecha się szczęście. Ja na przykład nigdy nie byłem poważniej kontuzjowany, choć najbardziej odpowiadają mi skoki na dużych skoczniach.
Antoni Łaciak
Cztery dni później na Wielkiej Krokwi, przekształconej na mistrzostwa świata, zgromadziło się około 125 tysięcy kibiców na wyjątkowym konkursie. Podczas serii skoków, mimo notowaniami nieporównywalnymi do innych, Łaciak uplasował się ostatecznie na 6. miejscu. Wiele z tych skoków zapadło w pamięci widzów, stanowiąc przyczynek do sportowych wspomnień.
Od 1952 r., tzn. od startu naszej reprezentacji w Oslo, nie opuściłem ani jednej olimpiady. Obserwowałem więc konkursy na skoczni holmenkollskiej, w Cortinie, w Squaw Valley, widziałem też mistrzostwa świata w Lahti i bez cienia przesady mogę powiedzieć, że tak pięknego, tak wspaniałego konkursu nie widziałem.
Mieczysław Kozdruń
Łaciak otrzymał gratulacje od premiera Józefa Cyrankiewicza ze szczegółowymi nagrodami, w tym 5000 złotych za medal. Uznano go również za Sportowe Odkrycie Roku, a także został laureatem „Sportowej Syrenki”. Jego osiągnięcia przyciągnęły uwagę opinii publicznej, co zaowocowało zdobyciem 4. miejsca w plebiscycie Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca Polski.
W tym samym sezonie Łaciak uczestniczył w zawodach w Tauplitz, gdzie 6. miejsce było wynikiem skoków na odległość, która udowodniła jego umiejętności. Po zakończeniu sezonu brał również udział w kilku zawodach w Finlandii i Szwecji. Łącznie zajął 6. oraz 7. miejsce odpowiednio w tych krajach.
1962/1963
W Turnieju Czterech Skoczni rozpoczął sezon na 13. miejscu w Oberstdorfie. Następnie był 19. w Innsbrucku, 8. w Ga-Pa i 13. w Bischofshofen, co przyniosło mu najwyższe w karierze 7. miejsce w klasyfikacji generalnej, z wynikiem 759,9 pkt. W tym czasie po powrocie z wojska podjął pracę w „Energoaparaturze” w Buczkowicach, a mimo tego pozostał członkiem kadry narodowej.
W klasyfikacji skoków w Wiśle i Szczyrku zajął 2. miejsce, a podczas zawodów w Le Brassus w Szwajcarii uzyskał rekord tamtejszej skoczni. Utrzymywał się na czołowych lokatach, a w Memoriale Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny był drugi, za Piotrem Walą. Mimo jego osiągnięć, musiał zmierzyć się z rywalizacją na Śląsku i wygrać mistrzostwa Polski na skoczni K-70 ex aequo z Ryszardem Witkiem oraz zdobyć wicemistrzostwo na obiekcie K-90.
1963/1964
W Turnieju Czterech Skoczni uplasował się na 39. miejscu w Oberstdorfie, 11. w Garmisch-Partenkirchen, 17. w Innsbrucku i 59. w Bischofshofen. Następnie Łaciak miał wystąpić na Igrzyskach Olimpijskich 1964 w Innsbrucku, biorąc udział w zawodach po kontuzji, co również stawiało go przed obsadą chorego chorążego — Jerzego Wojnara, chociaż zdania były podzielone.
Na olimpiadzie zajął 34. miejsce na skoczni normalnej, co stanowi wzniosły moment w jego karierze, z wykazem wyników 72,5 m, 74 m i 71 m, co łącznie dało mu 194,3 pkt.
1965/1966
W 14. Turnieju Czterech Skoczni zajął 54. miejsce z łączną liczbą 630,3 pkt. W Oberstdorfie uplasował się na 20. miejscu, a w Ga-Pa i Innsbrucku na 66. lokacie. Turniej zakończył na 73. pozycji w Bischofshofen. W mistrzostwach Polski na skoczni w Wiśle-Malince Łaciak zajął 6. lokatę, a przez następne lata sporadycznie uczestniczył w lokalnych zawodach.
Po zakończeniu kariery
Kariera Łaciaka zakończyła się w 1975 roku. Powodem jego decyzji były gorsze wyniki sportowe oraz narastające kłopoty zdrowotne, ze szczególnym uwzględnieniem problemów z kręgosłupem, a także chęć założenia rodziny. Zajął się budową domu, co zajęło mu około dziesięciu lat. Potem pełnił funkcję kierownika obiektów sportowych w Szczyrku, pracując przez pewien czas jako członek COS-u.
Śmierć
W miarę upływu lat, Łaciak zmagał się z nasilającymi problemami zdrowotnymi. Proces rehabilitacji również był dla niego wyzwaniem, a po pewnym czasie przeszedł na rentę. Wyróżniał się jednak aktywnością społeczną, aż do momentu, gdy zachorował na chorobę wieńcową. W 1989 roku lekarze zdecydowali o przeprowadzeniu operacji serca w Ochojcu, w szpitalu kardiologiczno-chirurgicznym pod kierownictwem prof. Bochenka. Niestety, operacja zakończyła się niepowodzeniem i Łaciak zmarł.
Każdego roku w Szczyrku organizowane są zawody w skokach narciarskich o Memoriał Olimpijczyków, mające na celu uczczenie Antoniego Łaciaka, Antoniego Wieczorka, Józefa Huczka oraz Stefana Przybyły. Organizatorem tych wydarzeń jest Stowarzyszenie Rekreacyjno-Sportowe „Sokół” w Szczyrku. W roku 1992 otwarto skocznię Antoś, nazwaną na cześć obydwu mistrzów narciarstwa.
Osiągnięcia
Igrzyska olimpijskie
Indywidualnie
Osiągnięcia Antoniego Łaciaka na igrzyskach olimpijskich są znaczącym elementem jego kariery sportowej. Jego występy podczas tej prestiżowej imprezy ukazują jego determinację oraz umiejętności skoczków narciarskich.
Innsbruck 1964 | – | 34. pozycja (K-70) |
Starty A. Łaciaka na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo
W niniejszej sekcji przybliżone zostaną szczegóły występów Antoniego Łaciaka w igrzyskach olimpijskich, które pozostają w pamięci wielu miłośników narciarstwa. Jego rywalizacja w międzynarodowej arenie sportowej świadczy o jego wyspecjalizowanej technice oraz skoczności.
Lp | Data | Rok | Miasto | Obiekt | Punkt K | Skok 1 | Skok 2 | Skok 3 | Ocena | Strata | Zwycięzca |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
34. | 31 stycznia | 1964 | Seefeld in Tirol | Toni-Seelos-Olympiaschanze | K-72,5 | 72,5 m | 74,0 m | 71,0 m | 194,3 pkt | 35,6 pkt | Veikko Kankkonen |
Mistrzostwa świata
Starty A. Łaciaka na mistrzostwach świata – szczegółowo
Mistrzostwa świata w skokach narciarskich to kolejna istotna część kariery A. Łaciaka. Jego występy na tym poziomie z pewnością dostarczyły wielu emocji zarówno dla niego, jak i dla fanów. Zawody te wymagają najwyższej precyzji oraz znakomitej techniki.
1962 Zakopane | – | srebrny medal (K-65), 6. lokata (K-90) |
Lp. | Data | Rok | Miejscowość | Skocznia | Punkt K | Skok 1 | Skok 2 | Skok 3 | Ocena | Strata | Zwycięzca |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2. | 21 lutego | 1962 | Zakopane | Średnia Krokiew | K-65 | 68,5 m | 64,5 m | 71,5 m | 222,5 pkt | 1,1 pkt | Toralf Engan |
6. | 25 lutego | 1962 | Zakopane | Wielka Krokiew | K-90 | 97,0 m | 94,0 m | 94,5 m | 222,3 pkt | 19,1 pkt | Helmut Recknagel |
Turniej Czterech Skoczni
Turniej Czterech Skoczni to jedno z najbardziej prestiżowych wydarzeń w kalendarzu narciarskim, w którym Antoni Łaciak również miał szansę zademonstrować swoje umiejętności. To rywalizacja, która przyciąga uwagę najlepszych skoczków oraz ich fanów.
10. Turniej Czterech Skoczni | ||||
_ | _ | _ | _ | klas. |
---|---|---|---|---|
29 | 39 | 25 | 35 | 27 |
11. Turniej Czterech Skoczni | ||||
_ | _ | _ | _ | klas. |
13 | 19 | 8 | 13 | 7 |
12. Turniej Czterech Skoczni | ||||
_ | _ | _ | _ | klas. |
39 | 11 | 17 | 59 | 24 |
14. Turniej Czterech Skoczni | ||||
_ | _ | _ | _ | klas. |
20 | 66 | 66 | 73 | 54 |
Sukcesy krajowe
W swojej karierze A. Łaciak odniósł również sukcesy na krajowym podwórku. Został mistrzem Polski w skokach na skoczni 70 m w 1963 roku oraz zdobył tytuł wicemistrza Polski na skoczni 90 m w tym samym roku.
Inne
Poza wyżej wymienionymi osiągnięciami, warto zauważyć, że uczestniczył w Memoriale Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny, gdzie zdobył 2. miejsce w skokach w 1963 roku. Takie wyniki świadczą o jego wszechstronności i umiejętnościach.
Przypisy
- Szczyrk: Sławni Szczyrkowianie - Skoczek Narciarski Antoni Łaciak ze Szczyrku. eszczyrk.pl. [dostęp 04.12.2015 r.]
- Plebiscyt ROK PO ROKU - 1962. plebiscyt.przegladsportowy.pl. [dostęp 14.01.2012 r.]
- Uroczyste otwarcie IX Zimowych Igrzysk Olimpijskich Innsbruck 1964. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 2, Nr 25 z 30.01.1964 r.
- Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1964. skokinarciarskie.pl. [dostęp 20.07.2011 r.]
- Turniej Czterech Skoczni 1965/1966. skokinarciarskie.pl. [dostęp 16.07.2011 r.]
- Oberstdorf, Turniej Czterech Skoczni 1965/1966. skokinarciarskie.pl. [dostęp 16.07.2011 r.]
- Garmisch-Partenkirchen, Turniej Czterech Skoczni 1965/1966. skokinarciarskie.pl. [dostęp 16.07.2011 r.]
- Innsbruck, Turniej Czterech Skoczni 1965/1966. skokinarciarskie.pl. [dostęp 16.07.2011 r.]
- Bischofshofen, Turniej Czterech Skoczni 1965/1966. skokinarciarskie.pl. [dostęp 16.07.2011 r.]
- Turniej Czterech Skoczni 1962/1963. skokinarciarskie.pl. [dostęp 16.07.2011 r.]
- Oberstdorf, Turniej Czterech Skoczni 1962/1963. skokinarciarskie.pl. [dostęp 16.07.2011 r.]
- Innsbruck, Turniej Czterech Skoczni 1962/1963. skokinarciarskie.pl. [dostęp 16.07.2011 r.]
- Garmisch-Partenkirchen, Turniej Czterech Skoczni 1962/1963. skokinarciarskie.pl. [dostęp 16.07.2011 r.]
- Bischofshofen, Turniej Czterech Skoczni 1962/1963. skokinarciarskie.pl. [dostęp 16.07.2011 r.]
- Turniej Czterech Skoczni 1961/1962. skokinarciarskie.pl. [dostęp 15.07.2011 r.]
- Oberstdorf, Turniej Czterech Skoczni 1961/1962. skokinarciarskie.pl. [dostęp 15.07.2011 r.]
- Innsbruck, Turniej Czterech Skoczni 1961/1962. skokinarciarskie.pl. [dostęp 15.07.2011 r.]
- Garmisch-Partenkirchen, Turniej Czterech Skoczni 1961/1962. skokinarciarskie.pl. [dostęp 15.07.2011 r.]
- Bischofshofen, Turniej Czterech Skoczni 1961/1962. skokinarciarskie.pl. [dostęp 15.07.2011 r.]
- a b c d Szatkowski 2006, s. 6.
- a b c d e Szatkowski 2006, s. 4.
- a b c d e Szatkowski 2006, s. 5.
- a b c d e Szatkowski 2006, s. 3.
- a b c Szatkowski 2006, s. 1.
- a b c d e f g h i j Szatkowski 2006, s. 2.
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Władysław Marek | Henryk Marek | Jerzy Suchanek (siatkarz) | Bronisław Porębski | Kinga Rajda | Sebastian Frycz | Antoni Wieczorek | Jakub Węgrzynkiewicz | Maciej Bydliński | Stefan Hula (ur. 1947)Oceń: Antoni Łaciak