Salmopol to urokliwa część Szczyrku, ulokowana w malowniczej, wąskiej dolinie Potoku Malinów, który stanowi dopływ rzeki Żylicy. Najwyżej położone budynki sięgają grzbietów w bezpośrednim sąsiedztwie Przełęczy Salmopolskiej.
Pierwsze wzmianki o Salmopolu pojawiły się w dokumentach z 1688 roku, kiedy to nadano nazwę nowej wsi założonej w malowniczym górskim ustroniu. Osadnicy, którzy ją zamieszkiwali, byli wyznania luterańskiego i przybyli z terenu Księstwa Cieszyńskiego w poszukiwaniu schronienia przed prześladowaniami religijnymi w czasie kontrreformacji.
Na mocy spisu ludności z 1900 roku prowadzonego przez Austro-Węgrów, w Salmopolu mieszkało 169 osób w 33 budynkach. Cała społeczność była polskojęzyczna, z czego 50 osób (29,6%) wyznawało wiarę katolicką, a 119 (70,4%) praktykowało inne wyznania, głównie ewangelickie.
O tym niecodziennym miejscu pisał w przewodniku po Beskidach Kazimierz Ignacy Sosnowski na początku XX wieku. Podkreślał, że wzniesiona w 1897 roku szkoła była jedyną polską szkołą ewangelicką w Galicji, mającą jednocześnie prawa szkoły publicznej.
Ważnym momentem w historii Salmopolu było połączenie gminy Salmopol z gminą Szczyrk, co miało miejsce 8 listopada 1928 roku. Z czasem, szczególnie po oddaniu do użytku nowej drogi z Szczyrku przez Przełęcz Salmopolską do Wisły (aktualnie droga wojewódzka nr 942), nastąpił znaczny rozwój regionu. W tym samym czasie uruchomiono także kilka wyciągów narciarskich, co przyczyniło się do wzrostu popularności Salmopolu jako destynacji turystycznej.
Aby ułatwić komunikację, Salmopol ma zapewnioną regularną komunikację autobusową z Bielskiem-Białą, która przebiega przez centrum Szczyrku. Dodatkowo, przez tę malowniczą miejscowość biegnie znakowany szlak turystyczny, malowany na żółto, prowadzący ze Szczyrku Soliska do Przełęczy Salmopolskiej. Warto również dodać, że w dawnym budynku szkoły przed II wojną światową znajdowała się stacja turystyczna Beskidenverein.
Przypisy
- Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 30.05.2023 r.]
- Tomasz Biesik: Schroniska górskie dawniej i dziś. Beskid Mały i Beskid Śląski. Bielsko-Biała: Wyd. „Logos” Agnieszka Korzec-Biesik, 2013 r.
- Krakowski Dziennik Wojewódzki. 1928 r., nr 13, poz. 277.
- Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der wyników ludnościowych z 31.12.1900 r., XII. Galizien. Wien: 1907 r.
Oceń: Salmopol